naa-an nga ungo si Temistokles Adlawan

Bitaw, lupig pa’y Buwanon
ang apilyido ining kanahan bisan suwaw
iyang kabantog, lanog pa sa kampana
sa simbahan sa Naga.

Matay pa, wala gyo'y kalainan sa dan-ag
sa tingtakdol ang mga takna kon palaran ka
nga siya ikakuyog. Ikaanggid imong pamati
sa kiat nga tig-ik sa mga nagduwa’g
tubig-tubig. O, sa kidhat sa haranista
nga di gyod motagam bisan ang ikadalit
sa biyuda nga gihalaran mao ra
ang kainit sa gisabyag nga orinola. (Mao gani
nga wala uroy siya ganahi magpauraray
sa Amerika, nibalik gyod sutoy sa tinubdan
sa iyang kapungot ug kahimuot.)

Ay, tuyhakaw gihapon ang mga kikik
sa iyang agik-ik bisan kanunay pod
mangalagpot ang mga kabog
sa iyang pagmahay: Ang anak
nga burokinto. Ang mga kagwang
ug mga kuwang-sa-dukol nga politiko
nga kon masaag ug mabagatan
sa iyang traysikol didto sa makahubak
nga dalan sa Pangdan lagmit
iyang ligsan. Ang dalaga nga igwad
og linaktan samtang gayatak
sa iyang dughan. Mga hambogero
sa tubaan nga wala’y pakabana
ug wala'y panghilam-os sa pulang
sugwak sa iyang mga sumbingay.

Ay, ang wakwak sa iyang mga balak!
Mao bitaw ni hinungdan sa iyang pagpuwaw
og pangawot hangtod gakalkag ang iyang ulo.
Sigon pa sa iyang mga silingan, kanunay
sa bintana sa iyang payag sa bungtod
masiplatan ang iyang anino sa bungbong
gabawog ug giinat sa dila sa iyang
lamparilya. Gahangak ang mga iro,
gauwang duyog sa naglagaak nga mga ngipon
sa iyang karaang makinilya, mahunihon
nga nagkitkit sa kagabhion.

masulob-ong mando sa mangtas alang sa mga managhigugma

Kamong tanang mamumuno
sa saag ninyong pag-inusara, idakdak
ang inyong mga tiil diha sa lim-aw
nga dugo. Hukas kong moambak uban
ninyo, dayon mokawas ug mosubay
sa inyong mga tunob hangtod
matultolan ang langob luyo sa busay
diin sarang masalipdan og gabon
ang aso, abo, ug tyabaw balik ngadto
sa adlaw nakong natawhan.

lilo sa libak

Sumpay sa dila ang gaway
Sa kugita. Wala’y lapyahan
ang lawod sa mga laway.
Galutaw ang mga dunggan.

tinghulaw nga pagtultol sa tubod gikan galibod-suroy sa mga dapit nga langyaw

Mahimo nga mangaw-it
imong kaugalingong dila
diha sa ibabaw nga ngabil—mapaksit
ug maughan sa laway sa pagtungas
balik sa nataran sa mga sip-onon
nga talidhay. Layo na ka’g naabtan,
apan ang imong mga tikang mahimong
duol ra sa dulhogon nga pagkaligid
sa kimpang. Lagmit diha sa imong tiilan
siya mahidangat. Kon ikaw mangutana
kon hain na ang mga umahan, kalit
kang uhawon sa iyang tubag sumpay
sa kahilom subay sa mga mugbo
nga bungtod sa mga patay, gitultol
sa iyang pinabudlot nga simod. Tua
didto. Igo ra tingali kang motingsi,
ug makahibalo na gyod ngano uroy
mangliki ang samin, ug ikaw
mabungi sa imong pag-asoy.

gamay nga babaye

(hubad sa balak ni Hassan Najmi)

Sa uwanon nga gabii gabarog siya nga gahilak.
Sama sa wa'y panalipod nga uwan siya gadanguyngoy.
Wala nako giaswat akong mata gikan sa libro.
Ug wala nako pahiri ang iyang mga luha.
Sa wala pa ko mahinanok
Nagpakita siya sa katapusang anib sa nobela.
Aron dili makahilak
Gitak-op nako ang libro, ug akong ulo sa unlan.

kapanganoran

(hubad sa balak ni Sladan Lipovec)

paghubit sa mga panganod
ikaw kinahanglang magdali
kay paspas kaayo ang ilang pagkausab
sama sa gisulti ni zymborska

ug ang banay
mahimong mahanaw
sa usa ka gutling
sama sa banay sa mga panganod

mao nga kinahanglang suwaton nimo
nga paspas ug sa tanang higayon
inig suwat nimo kabahin sa mga panganod ug mga tawo
aron ang idlas nga tabas sa mga pulong
dili magsunod og usa ka
tabas nga mabalhinon
apan maghubit
sa labing gamay
nga arko sa gakabuang nga lingin
diin ang tanan
nagtuyoktuyok
sa kalami sa yano
nga pagpakabuhi palami
ug wala'y kaharuhay

alang sa dalagang amerkana nga akong gikatupad sa eroplano

Dili nimo ni mabasa. Dili ko
mahibu’ng kon wala’y nahabilin
niadtong higayon sa atong hinanali
nga paghimamat. Wala gani ta
mag-ilhanay. Wala ta’y laing gitug-an
gawas sa dalikyat nga pagmatuod
nga dili ta mga ihalas. Patapsing
nga pahiyom. Tando-tando
sa mga pangutanang gatuhik-tuhik
sa mumho sa atong gisaw-an nga
kahilom. Wala’y pulos-- panamilit
nga lahos sa kalimot. Igo na
kining akong nahibal-an: Bisan
gatapad atong gilingkoran, gasaghid

gani ang kilid sa atong tuhod, layo
ug lahi ang atong padulngan. Apan
inig dangat nako ngadto sa tuldok
sa tumoy niining panghupaw,
mapamatud-an nako nga dili diay
tinuod nga nahisulat sa hangin
ang tanan. Kini dili kawang.

nabuntagan

Pinahangad akong tagay sa tigtimpla
sa kasubo ug kalipay. Magtiwas mi hangtod
makadlawnan sa akong pagpangukoy nganong
niawas ang lawod gikan sa dili maihap nga
mga mata. Gakipat-kipat ko kay gaaso
ang among gisumsoman: kasingkasing
sa unggoy nga giihaw, gilapwaan, giasal
kay gadanguyngoy kuno sa iyang asoy
kabahin sa kaagi sa akong kadugo.

Galutaw akong dunggan sa kalawom
sa gitug-an niyang’ mga tigmo. Kalami unta
ikilaw og buwak, usapon nga pinakagot ug
itutho dayon sa buyog nga giuhaw duyog
sa gakumbira nga mga langaw ibabaw
sa mga mumho ug sinuka gikan
sa kamabaw sa akong katingala.

Gaduka nako. Apan dihang nituyhakaw
ang daygon sa mga manok pahinungod
sa pagbalik sa kahayag, kalit mitaghoy
ang akong katagay ug gidalitan ko niya
og hagit nga gasakdap sa iyang pangutana--
Kahibalo ba kuno ko mamingwit og langgam?

Niadtong adlawa ko nakatilaw og tagam kay
naumod. Nakahalok sa yuta tadlas sa tahas
nga mobarog gikan sa akong pagsukarap,
moagwanta sa pagtilap og lapok
hangtod mahimo kong hinganta.

maayong laki ang magpaihaw sa mangtas

mosugot siya magpatuli pag-usab
bisan pa og kiskisan iyang lagay

basta magsinaw lang ang suwab
sa galaway nga kapintas ni inday

bayanan sa kinhason ug lain pang mga lantawonon alang sa usa ka balikbayan nga wala'y nalakra nga tunob sa lapyahan

Dili labaw sa lawod ang langit nga buot
makab-ot. Bahin niini, lagmit gapiyong si Magellan
bisan taas iyang kaalam tugbang sa iyang paglibot
sa kalibotan hangtod naunlod ang mga isla
sa panganod ibabaw sa Mactan ngadto ilawom
sa iyang tabon-tabon. Dihang nalup-og, nawaswas
ang iyang dugo nga kalit nalasaw sa bawod
nga langyaw. Wa’y nasangpit bisan panamilit
sa kamingaw nga gatubod balik sa dughan sa iyang
inahan. Dili na makauli. Wa’y kalainan sa mga isda
nga idlas unta apan igo ra unyang ihabwa sulod
sa bildo nga hawla, ihagwa sa mata. Anaa sila.
Gitanggong sa tubig nga pinutos og plastik aron
paliton. Gihikyad daplin sa dalan Magallanes dili
layo sa libod-suroy nga makililimos. Dinhi unya
siya mohay-ad inig tidlom sa kagabhion, diin
magkumpayot iyang hagok sa habog nga sakayan
sa kalimot. Ang buwan wa’y katig, gapaanod subay
sa gilumotang dan-ag sa lusay ug gapnod.

sa minahal kong mapahitas-on

Naumod ko, lapoy akong dila sa layog.
Apan dihang ang imong paa migakos
Sa akong liog, wala na ko makatingog
Kinsa'y milampos sa akong pagpaubos.

gamingaw

Wala’y maskara, daghan
og dagway ang pag-inusara.
Wala’y kalainan sa bola nga
ginama sa tipak sa samin,
gatuyok ibabaw sa baylehan
diin usa ka buta ang huni
nga hubo sa kasubo, galukso
likay sa mga bildong labaw
ang kahait sa luha. Wala
mosayaw kadtong igo rang
nanabon sa ilang nawong.

gikan sa colon labyog ngadto sa lorega

Nagkalapok ang agtang sa kilom-kilom,
ug nagkampat ang tinta sa mantalaan
nga gitaklap sa dagway sa gidunggab. Nangatol
ang awom ilawom sa akong ilong. Wala’y gatagad
sa namaligya’g sampaguita nga nanguhit
anang mga nag-alirong sa gahay-ad, gasuyop
sa danguyngoy sa iyang inahan. Ayaw pangutana
nganong buot kong angkonon ang kahinam
sa iro nga gasimhot sa sidsid sa kagabhion
samtang didto sa ilang barong-barong daplin
sa ihawan gapasiplat si Inday Miyat kon
kanus-a mahinanok iyang maguwang. Moikyas
siya ngadto sa baylehan gikan sa iyang hilom
nga pagkaligo. Bag-o pa siyang gidugo.

taliwala

(sa akong higala nga nanumpa isip American citizen apan
nagtuo gihapon nga wa’y nausab sa iyang pagka-Pilipino)

nagpabilin gihapon ang balilihan
sa iyang kahapsay bisan

gihiwa paglabay sa bitin
diha sa hawan nga duwaanan diin

usa ka bata wala mobiya
bisa'g nag-inusara sa tuya-tuya

hikap

(hubad sa Iningles ni Eliot Weinberger
gikan sa balak ni Octavio Paz)

Akong mga kamot
gaabli sa kurtina sa imong pagka-ikaw
gabisti nimo sa dugang nga paghubo
gapadayag sa kalawasan sa imong lawas
Akong mga kamot
gamugna og laing lawas alang sa imong lawas.